Metabolizm
Wiedza o metabolizmie wysiłkowym i zmianach adaptacyjnych zachodzących w organizmie pod wpływem trenigu to obecnie jeden z podstawowych filarów analizy, planowania i kontroli treningu. W naszym laboratorium prowadzimy unikalne badania nad wysiłkowym metabolizmem nukleotydów i ich pochodnych, w tym ATP (adenozyno-5'-trifosforan, nośnik energii chemicznej w komórkach), przy współpracy z Katedrą i Zakładem Biochemii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Oznaczamy także szereg klasycznych wskaźników związanych z metabolizmem spoczynkowym i wysiłkowym.
W laboratorium określamy spoczynkową przemianę materii metodami pośrednimi. Możemy to zrobić na bazie badania składu ciała metodą DXA (densytometr Lunar Prodigy) lub posługując się ergospirometrem (analizator gazu MetaMax 3B-R2), na podstawie pochłanianego O2 i wydychanego CO2. To drugie urządzenie pozwala także na ustalenie wydatku energetycznego podczas wysiłku fizycznego w laboratorium lub w warunkach naturalnych oraz ilości tłuszczów i węglowodanów spalanych przy określonej intensywności wysiłku. Dzięki temu można określić dobowe/okresowe zapotrzebowane energetyczne oraz wspomagać działania ukierunkowane na zmianę masy i składu ciała (np. redukcja tkanki tłuszczowej, przyrost masy mięśniowej).
Za pomocą analizatora Reflotron Plus (Roche, Szwajcaria) możemy określić stężenie we krwi szeregu enzymów i związków: kinazy kreatynowej, cholesterolu, triglicerydów, glukozy, kreatyniny, mocznika, kwasu moczowego, alfa-amylazy trzustkowej, hemoglobiny, potasu, fosfatazy alkalicznej, bilirubiny. Dla potrzeb sportu skupiamy się na oznaczaniu poziomu kinazy kreatynowej, wskaźnika uszkodzeń komórek mięśni szkieletowych ułatwiającego bieżące sterowainie treningiem.
Standardowym badaniem jest oznaczanie poziomu kwasu mlekowego we krwi podczas wysiłku celem określenia tzw. progu mleczanowego. Dysponujemy w tym celu nowoczesnym i wydajnym urządzeniem Biosen C-line (EKF Diagnostics, Niemcy), pozwalającym na analizę do 20 próbek jednocześnie, a także prostym w użyciu analizatorem paskowym Lactate Scout+ (EKF Diagnostics, Niemcy).
Ważnym wskaźnikiem jest poziom amoniaku we krwi, związku produkowanego w warunkach "kryzysu energetycznego" w organizmie podczas intensywnych, krótkotrwałych wysiłków. Ma on działanie toksyczne i wiąże się z mechanizmami i objawami zmęczenia. Poziom amoniaku oznaczamy przenośnym aparatem PocketChem BA (Arkray, Japonia). Oznaczamy także poziom kreatyniny w moczu. Jest ona produktem przemiany białkowej, pochodną kreatyny. Uzupełnia obraz przemian wysiłkowych i potreningowych. Stosujemy przenośny aparat PocketChem UA (Arkray, Japonia).
Uzyskane próbki krwi są odpowiednio opracowywane i rozdzielane do odpowiednich analiz. Próbki wymagające wirowania trafiają do wirówki Universal 320R (Hettich Zentrifugen, Niemcy). Część analiz wykonywana jest po pobraniu, a część próbek wymaga przechowania do dalszej analizy - są one zamrażane w ciekłym azocie, a następnie umieszczane w nowoczesnej zamrażarce niskotemperaturowej (-80°C) HEF U410 (New Brunswick Scientific, USA). Tam oczekują na analizę metodą HPLC (high-performance liquid chromatography - wysokosprawna chromatografia cieczowa), pozwalającą na precyzyjne oznaczenie zawartości wielu interesujących nas cząstek i związków.
